De weg terug
Juni 2018: Magazine van KBO-PCOB - Tekst Arjan VisserDit jaar werd in de Grote Kerk van Beverwijk zijn 80e verjaardag gevierd. Wie denkt dat operazanger Marco Bakker daarmee wel zo'n beetje is uitgezongen,
slaat de plank volledig mis. Sterker nog. Hij wil nog elke dag studeren en zijn stem is volgens kenners zelfs steeds beter gaan klinken.
Op het plaatsje voor zijn huis in de Populierenlaan staat een motor op drie wielen, zo'n snel en wendbaar monster waarmee je in files tussen de rijen auto's door kunt scheuren.
Misschien iets minder stoer dan de Harley-Davidsons waar hij jarenlang op reed, maar toch de boodschap is duidelijk; hier woont geen ouwe, grijze muis.
Het is dan ook een imposante gestalte die open doet. En de zinnen die hij produceert - 'Kom verder, wil je koffie?, we kunnen aan de eettafel gaan zitten', Over een paar uur komt de schilder'-
klinken allemaal even welluidend.
Op het conservatorium kreeg ik spraakles van de beroemde Hannie Veldkamp. Van haar leerde ik zo 'keurig' te praten. Mijn moeder noemde me toen een uitslover, maar ik vond het mooi.
Zo hoorde het. En zo ben ik het blijvend doen.' Dat hij op het conservatorium terecht kwam, had hij te danken aan de oma van één van zijn vriendinnetjes. Marco zat op de kweekschool en
speelde in zijn vrije tijd met een bandje op feesten en partijen in de buurt. Dixieland en rock & roll. 'De vrouw hoorde mij zingen en zei: 'Jij heb zo'n mooie stem, je moet zangles gaan nemen. 'Ze verwees me naar Coby Riemersma, in Heemstede, een professionele pedagoge die ik helemaal niet kon betalen. Gelukkig vond ze het goed als ik in plaats daarvan klusjes deed - ik heb zelfs nog een tuinhuisje voor haar gebouwd.' Na een korte periode was Marco rijp voor het conservatorium waar hij, met enige moeite het toelatingsexamen haalde. Eén van zijn handicaps, toen, was dat hij niet erg veel zin had om te studeren. Hij ging liever zwemmen in de zee of met vrienden naar het jazzcafé. Zelfs aan het begin van zijn professionele carrière zou hij de techniek niet erg serieus nemen. Ik had genoeg aan mijn stem vond ik.
Die stem klonk voor het eerst in de Acacialaan. Als we hem spreken woont hij daar twee straten vandaan. Want na jaren op verschillende adressen in Het Gooi te hebben gewoond, is hij weer terug naar zijn roots in Beverwijk. Vlak bij de zee, betaalbaar en vertrouwd. Hij haalt er met liefde zijn jeugdherinneringen op. Ze liggen om de hoek. Zoals die keer, toen hij als klein jochie met zijn vader in de achtertuin stond en zag hoe aan de stralend blauwe hemel een strijd tussen de Duitsers en de Geallieerden werd uitgevochten. 'Ineens zag ik iets naar beneden storten. 'Kijk pap', riep ik, 'een zilveren kruis!'" Nee, zei mijn vader, 'dat is een vliegtuig. 'Mijn enthousiasme sloeg om in bezorgdheid; zaten er dan geen mensen in? Mijn vader stelde me gerust. De piloten hadden vast en zeker hun schietstoel gebruikt. 'Marco's moeder zou ongetwijfeld anders hebben gereageerd; ze zou hem onmiddellijk naar binnen hebben gehaald. Ze was bang. Bang voor van alles en nog wat. Marco zou er jaren over doen om alle angsten die hij via haar had meegekregen te bestrijden. Vandaar de paardrijlessen. En de autoraces. Vandaar ook die Harley-Davidsons.
Terug naar de stem, naar de Bakkertjes - vader, moeder, Marco en drie zussen - in de Acacialaan. Alle gezinsleden waren muzikaal. Zijn ouders zongen in het operakoor Zang en Vriendschap en twee van zijn drie zussen maakten deel uit van een semi-vocale groep die later nog platen zou maken en televisieoptredens zou verzorgen. De radio stond altijd afgestemd op het Vlaamse radioprogramma Opera en Belcanto van Etienne Van Neste. We kregen ook pianoles, maar daar had ik het geduld niet voor. Ik koos voor een gitaar, daar kon ik zo fijn bij zingen. Wat ook wel prettig was. Marco wist met dit instrument, zijn liedjes en zijn looks veel meisje te imponeren. 'Willeke heeft me later, toen we elkaar al een tijdje kenden, verteld dat ze me weleens heeft gezien op het strand bij Wijk aan Zee. Haar ouders hadden daar een huisje laten bouwen dat nog altijd in het bezit is van de familie Van Ammelrooy. 'Ik zag een badmeester met een gitaar', zei ze, 'en een hele groep Duitse meisjes om hem heen. 'Dat was ik dus. Ik ben jarenlang strandwacht geweest, heb mensen uit zee gered en daar nog een onderscheiding van het Carnegie Heldenfonds voor gekregen. Marco en Willeke schelen zeven jaar; als zij hem ook was opgevallen zou er van een romance sowieso geen sprake hebben kunnen zijn. Dertig jaar later was het wel raak. Ze hadden allebei al meerdere relaties achter de rug. Zij had een dochter, hij een zoon. Nu hadden ze samen twee kinderen. Ze vormden een glamour-koppel, dat met regelmaat 'in de bladen' stond.
Bij de tweede mok koffie, nog maar een half uurtje voor de schilder komt, zijn tientallen onderwerpen de revue gepasseerd. Hoe je fit blijft op je 80ste - 'zo veel mogelijk blijven bewegen!' Hoe hun boot die in de buurt van St. Tropez lag afgemeerd, werd ingeruild voor een tweede huis, ergens op het Franse platteland en hoe ze dus van de jetset tussen de 'gewone mensen' terecht kwamen. Hoe hij beste maatjes is geworden met Ernst Daniel Smid en Henk Poort en hoe ze elkaar tijdens een optreden met het kleinst gebaar begrijpen. En ook hoe hij elke dag nog wil studeren - ja, nu wel - en volgens kenners steeds beter is gaan is gaan zingen.
Er is eigenlijk maar één onderwerp dat onbesproken blijft. Het Ongeluk. Hoe hij op 31 oktober 1997 op een parkeerdek van de Arena per ongeluk een vrouw doodreed. Als deze olifant in de kamer toch even wordt aangeraakt, verstrakt zijn gezicht, verzwakt zijn stem, worden de zinnen korter en zwijgt hij ten slotte helemaal. In de documentaire die zijn stiefdochter Denise heeft gemaakt, is eigenlijk alles al gezegd. het hoofdstuk is afgesloten. Wie wil weten wat de impact van het ongeluk op zijn privéleven en ook op zijn carrière - is geweest, moet nog maar eens bij Uitzending Gemist gaan kijken, (redactie; uitzending 2doc. 1 jan. 2015)
Liever heeft hij het, bijvoorbeeld, over het feit dat hij na twintig jaar te zijn geboycot - weer wordt uitgenodigd om de Christuspartij te zingen in de Matthäus Passion, of over zijn liefde voor Schotland. 'Ik ben geen zweverig type, maar toch; ik denk weleens dat ik in een vorig leven een Kelt ben geweest. Ik voel me thuis tussen de Schotten, de Ieren en de Welshmen. Ze zijn aards, down-to-earth, behulpzaam. Ik ga heel vaak naar de Highlands en verblijf altijd op dezelfde plek; in The King's House Hotel. Vandaaruit maak ik wandelingen door de bergen en dan neem ik de schoonheid van de wereld in me op. Het zijn ervaringen die het goddelijke raken, echt waar... Tijdens één zo'n dagtocht was ik de tijd vergeten. Ik kwam uit bij het Visitor's Centre en ik realiseerde me dat het te laat was om nog terug te lopen naar het hotel. Ik zag een bus staan en schoot de chauffeur aan. 'Waar gaat u naar toe?'' Oban', zei de man. Zijn gezelschap bestond uit een groep Ierse toeristen die daarvandaan de boot naar Noord-Ierland zou nemen. 'Jammer', zei ik 'mijn hotel is twintig kilometer naar het zuiden toe. ''welk hotel? ''The King's House. ' 'Dat ken ik. En wat doet u, als ik vragen mag? ''Ik ben operazanger'' De chauffeur glimlachte en zei: "Als u voor ons wilt zingen, breng ik u terug naar uw hotel. 'Afgesproken. 'Ik had al tien dagen niet gezongen, maar begon vol goede moed aan 'Danny Boy'. En tot mijn verrassing zong iedereen mee. Zie je het voor je? Ik probeer het: de avond valt over de Schotse Hooglanden. Tussen de heuvels nadert een weggetje waarover slechts één voertuig rijdt. Het is een bus met priemende ko0plamen, van binnen warm verlicht. Voorin staat een grote man. Hij houdt zich vast aan de leuning van een stoel - alsof het de zijkant van een concertvleugel is. Door het dakraampje klinkt een koor van stoere Kelten. Ze zingen met een snik in de stem, recht uit het hart; If you'll not fail to tell me that you love me, I'll simply sleep in peace untill you come to me...Ja, ik zie het voor me. En dan klinkt ineens de deurbel. Dat zal de schilder zijn. Over tot de orde van de dag.
LEVENSLOOP
1938 Marco wordt 8 februari in Beverwijk geboren.
1965 Debuteert in opera 'De Droom' op het Holland Festival.
1973 Eerste concerttournee in de Verenigde Staten.
1974 Zijn zoon Richard wordt geboren.
1974 Start van het Trosprogramma Muziek uit Duizenden.
1989 Speelt een rol in Theo en Thea en de Ontmaskering van het Tenenkaasimperium.
1989 Trouwt met Willeke van Ammelrooy.
1996 Debuut van de drie baritons: Marco Bakker, Ernst Daniel Smid en Henk Poort tijdens UNICEF-gala gepresenteerd door Ivo Niehe.
2006 Speelt Oom Deuteronomium in de musical Cats.
2015 Denise Janzée, Willeke's dochter, maakt de documentaire Marco, de weg terug.
2018 Marco Bakker, Ernst Daniel Smid en henk Poort treden als De 3 BAritons op tijdens de 50PlusBeurs, van 17 tot en met 21 september in de Utrechtse Jaarbeurs.
MIJN VIJF MOOISTE MUZIEKSTUKKEN
1. Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen
Dit, het openingskoor uit de Matthäus Passion, is het mooiste wat er ooit is gecomponeerd. Johann Sebastian Bach is sowieso de grote meester.
Ik bedoel: Wagner is prachtig en Verdi mag er ook zijn, maar Bach...Bach is de beste.
2. It was a very good year.
Eigenlijk is die hele cd van Frank Sinatra prachtig; September of my years, uit 1965, samen met Willeke, Sylvia Kristel en Hugo Claus naar
The Ultimate Event, zijn één na laatste optreden in Nederland geweest. Het was een tournee met Liza Minelli en Sammy Davis jr. Liza stal de show.
3. Fields of Gold
Ik ben een enorme fan van Sting. De muziek, de teksten, de performance: alles klopt bij die man. Dit nummer, van het album Ten Summoner's Tales uit 1993, is vooral een heerlijk liedje
over verliefdheid.
4. Zjdi menja/Wacht op mij
Met name de Russische liederen van de 'bariton met het zilveren haar, Dmitri Hvorostovsky, zijn hartverscheurend mooi. Dmitri overleed vorig jaar. Hersentumor. Hij was pas 55 jaar oud.
ik heb zeer veel bewondering voor hem; qua techniek was hij absoluut voorbeeldig.
5. E lucevan le stelle
Volgens mij werd deze aria, uit Tosca van Puccii, niet eerder zo mooi gezongen als door Jonas Kaufmann. Laatst kreeg hij voor zijn uitvoering van dit nummer in Wenen een applaus van wel
vijf of zes minuten. Hij mocht gewoon de bühne niet meer af! Ik heb Jonas gehoord in het Concertgebouw. Daar zong hij samen met mijn vriendin Eva Maria Westbroek. Jonas is eigenlijk een tenor,
met een baritonaal geluid. Als hij begint te zingen, denk je dat hij de hoge tonen nooit zal halen, maar dan..afijn, luister maar eens goed. 't Is fenomenaal.
